OD CZUWAJU DO STALI

Historia Łańcuckiego Klubu Sportowego

Lata 1945-55

Historia łańcuckiej piłki nożnej zaczyna się w 1919 roku. Powstał wtedy harcerski klub „Biali”, który  korzystał z obiektów Sokoła. W 1936 roku rozpoczęła się budowa stadionu przy ul. Traugutta. Z chwilą wybuchu wojny w 1939 r. działalność sportowa została przerwana. Od początku 1945 roku zaczęto organizować nowy klub- już w lutym podharcmistrz Adam Kosiba poinformował łańcuckie Starostwo o tym, że przy Komendzie Hufca Harcerskiego powstaje Harcerski Klub Sportowy „Czuwaj”.

 

16.04.1945 r. rozegrany został mecz „Czuwaj” Łańcut - „Polonia” Przemyśl, zakończony porażką harcerskiego klubu 1:2. Niedługo potem doszło do dwumeczu łańcucian z Resovią Rzeszów ( 2:2 oraz 4:4).

Zdjęcie 5  Drużyna HKS „Czuwaj” Łańcut przed towarzyskim spotkaniem w Rzeszowie. Fot. ze zbioru rodzinnego Czesława Praszka.

HKS miał problem ze stadionem, ponieważ o ten obiekt, walczyła Rejonowa Komisja Uzupełnień w Jarosławiu, chcąc wykorzystać go do celów wojskowych. Walka o stadion, była tak ostra, że Czuwaj musiał na jakiś czas zawiesić działalność. Wpływ na tę decyzję, miał też negatywny stosunek Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Łańcucie, do niektórych członków klubu, kiedyś żołnierzy podziemia - Armii Krajowej. Niestety poprzez tą sytuację bardzo dobry zespół łańcucki nie przystąpił w 1945 roku do rozgrywek mistrzowskich podokręgu rzeszowskiego.

Wznowienie działalności nastąpiło 16.04.1946 r., a jedenaście dni później odbyło się zebranie organizacyjne na którym wybrano zarząd. Czuwaj został zgłoszony do rozgrywek klasy B w drugiej podgrupie rzeszowskiej. Po rundzie zasadniczej łańcucki klub był na prowadzeniu, z kompletem 12 pkt. po sześciu meczach. Jedno ze spotkań z milicyjną drużyną „Spartaka” Rzeszów zakończyło się walkowerem. Stało się tak, ponieważ wszyscy zawodnicy zespołu rzeszowskiego wyjechali na akcję bojową przeciwko organizacji podziemia antykomunistycznego. Zwycięski zespół z Łańcuta przeszedł do rozgrywek finałowych gdzie spotkał się z zespołami „Ruchu” Rzeszów i PZL Mielec (na meczu z tym zespołem w Łańcucie pojawiło się 1800 osób!). Dzięki sparingom z mocnymi klubami (Resovia, Polonia Przemyśl, Sokół Rzeszów) dobrze przygotowany łańcucki zespół zdobył mistrzostwo klasy B podokręgu rzeszowskiego). Kolejnym przeciwnikiem była Sanoczanka (mistrz podkarpackiej grupy klasy B).  W jednym ze spotkań wygrali Sanoczanie, w kolejnym zespół z Łańcuta.
O awansie decydował trzeci mecz, który wygrała Sanoczanka i uzyskała awans do klasy A. Już w październiku klasa B rozpoczęła nowe rozgrywki. Sezon 1946/47 zakończył się powodzeniem. „Czuwaj” zwyciężył powiększone rozgrywki i awansował do klasy A.   W roku 1947-48 „Czuwaj” zajął ostatnie - 7 miejsce i po roku opuścił tą klasę rozgrywkową. W tym sezonie w klasie B mecze rozgrywały także rezerwy HKS-u.

Jesienią 1948 roku łańcucki zespół wystartował do zawodów klasy A już nie jako Harcerski Klub Sportowy (HKS), a Spółdzielczy Klub Sportowy (SKS) „Czuwaj”. Powstała również drużyna juniorów. W kolejnej rundzie sezonu 1948-49 nazwę zmienioną już całkowicie na „Spójnia” Łańcut. Było to spowodowane względami politycznymi i masowymi zmianami nazw stowarzyszeń na sowiecką modłę.

„Spójnia” Łańcut

Rozgrywki z 1949-50 roku Spójnia zakończyła w środku B- klasowej stawki. W rozgrywkach klasy „C” pojawił się natomiast zespół Gwardii Łańcut oparty na funkcjonariuszach Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.

Latem 1950 roku rozgrywane były mecze o Puchar Polski. Na szczeblu powiatu łańcuckiego w tym powszechnym turnieju udział wzięło 18 zespołów. Brały w nim również udział drużyny wiejskie (LZS-y) i drużyny szkolne (SKS-y). Puchar Polski na rok 1950 zdobył zespół „Spójni” Łańcut. W rozgrywkach  na szczeblu wojewódzkim drużyna ta odpadła jednak w pierwszej serii, przegrywając spotkanie ze „Stalą” Rzeszów 0:6 (0:3).

 W kolejnym sezonie w B klasie wystartował zespół „Spójni” Łańcut, w klasie „C” - „Spójnia Ib” Łańcut. Do rozgrywek mistrzowskich zostali zgłoszeni również juniorzy „Spójni”.

W roku 1950 w północnej części miasta został oddany do użytku stadion dla powstałego wcześniej „LZS-u Podzwierzyniec”.

W 1951 roku zlikwidowano Rzeszowski Okręgowy Związek Piłki Nożnej i klasy piłkarskie „A”, „B”, „C” organizując klasy powiatowe. W naszym powiecie wystartowały „Spójnia” Łańcut, „Włókniarz” Rakszawa, „Sawa” Sonina, a także lezący wówczas w granicach powiatu zespół z Leżajska- „Unia”. Mistrzem została „Spójnia” i przystąpiła do rozgrywek eliminacyjnych o wejście do klasy wojewódzkiej, jednak nie doszło wtedy do sukcesu. Podobnie nie powiodło się w tym roku w powiatowym Pucharze Polski. W 1952 roku doszło do kolejnej reformy, dzięki której „Spójnia” trafiła do klasy I grupy VI, rezerwy grały w klasie II, a juniorzy w klasie V. W kolejnej edycji Pucharu Polski „Spójnia” wygrała rozgrywki powiatowe. Rok później powrócono do dawniejszego oznakowania klas, więc spółdzielcza drużyna znów znalazła się w klasie „B” zwyciężając ją w dobrym stylu. Mimo, że w finałach o wejście do klasy „A” zespół z Łańcuta nie znalazł się na premiowanej awansem pozycji, to po kolejnej reorganizacji łańcucianie znaleźli się ponownie w wyższej lidze. W 1954 r. zajęli w niej 2 miejsce, dzięki czemu zakwalifikowali się do rozgrywek finałowych o wejście do III ligi. Zakończyły się one niepowodzeniem, ponieważ „Spójnia” zajęła piąte na 6 miejsc. Jednak te finały wzbudziły wielkie zainteresowanie mieszkańców, którzy jeździli za swoim klubem do Zamościa, czy Chełma. W tym samym sezonie łańcucianie po raz kolejny zdobyli Puchar Powiatu odpadając jednak w kolejnej rundzie rozgrywek o PP. Pod koniec roku znów zmieniono nazwę klubu, który od początku 1955 r. występował jako „Sparta”, kończąc rozgrywki na 5 miejscu.

Od roku 1953 działał w Łańcucie jeszcze jeden klub sportowy zorganizowany przy powstającej w mieście Fabryce Śrub. Zgodnie z przynależnością do związku zawodowego metalowców, a właściwie do hutników klub musiał przybrać nazwę „Stal”. Twórców klubu było wielu, ale zapewne największy udział w jego powstaniu mieli pracownicy budowanej fabryki.

W 1954 r. Stal posiadała już wiele sekcji w tym piłkarską. Organizacyjnie działała bardzo sprawnie, potrafiąc zorganizować spartakiadę zakładową. W 1955 roku coraz głośniej mówiono o tym, że w tak małej miejscowości jak Łańcut działa za dużo klubów i kół sportowych. Ilość-jak mówiono w różnych dyskusjach osłabiała jakość. Coraz głośniej mówiono o konieczności połączenia miejscowych klubów sportowych. Myślano tutaj o „Stali” istniejącej przy fabryce śrub i o „Sparcie”  działającej w oparciu o spółdzielczość spożywców i browar. Tak też się stało 7.12.1955r. a klub nazwano Terenowy Klub Sportowy „Stal” ŁAŃCUT.

 

Historia Łańcuckiego Klubu Sportowego

Lata 1956-99

W roku 1956 miejscowa drużyna piłki nożnej występowała w klasie „A” pod nazwą TKS Stal uzyskując 4 miejsce w tabeli. Oprócz drużyny seniorów Stal posiadała także drużynę juniorów i 2 drużyny rezerw Stal I B, Stal II B.

W 1957 r. po ponownej reorganizacji drużyna piłkarska Stali Łańcut została zaliczona do III ligi wraz z 11 innymi drużynami. Trener łańcucian  Emil Kotelnicki dysponował kadrą: T. Dubiel, M. Jucha, J. Skręt, F. Kochman, Z. Ławiecki, T. Krzeczowski, T. Fink, A. Bik, S. Sondej, L. Czechowicz, J. Wawrzkiewicz, Z. Mach, K. Czajka, E. Wojak, H. Kurc i K. Rosół. Jednak w tych rozgrywkach „Stal-Czuwaj” zajął ostatnie - 12 miejsce. W kolejnych sezonach łańcucki zespół zajmował następujące miejsca:

• 1958 r.- 1 miejsce w I grupie rzeszowskiej klasy „A” i powrót do III ligi. (zwanej wtedy klasą okręgową).
• 1959 r.- 11 miejsce w III lidze, spadek
• 1960 r.- 6 miejsce w klasie „A”

Do 1 Sierpnia 1960 r. próbowano powrócić do powojennej nazwy klubu. Od tego czasu „Stal-Czuwaj” zaczął występować w rozgrywkach jako KS Stal. W tym samym roku powrócono do systemu rozgrywek jesień- wiosna. Klub z Łańcuta uplasował się na 4 miejscu. Ale już następny sezon zakończył się zwycięstwem w lidze i awansem do III ligi. Stało się tak, dzięki wzmocnieniu, które miało znaczenie przez wiele lat dla klubu. Drużynę wzmocnili  doskonały bramkarz Włodzimierz Liszka, który wcześniej występował w KS Garbarnia Kraków. Wraz z nim do klubu z trafili Henryk Kozdrański i Jan Kuźma.

• 1962/63- spadek z klasy okręgowej
• 1963/64- 2 miejsce w klasie „A” i awans do III ligi

Rok 1964 – Mecz w Łańcucie tamtejszej „Stali” (w ciemnych strojach) z „Siarką” Tarnobrzeg. Fot. ze zbioru Ryszarda Ratajczaka

Zespół „Stali” był silny jak na klasę A, lecz brakowało już tej jakości w wyższej lidze. Tendencja ta odwróciła się w sezonie 1964/65 kiedy to łańcucki zespół po raz pierwszy utrzymał się w III lidze zajmując dobre- 6 miejsce. W rozgrywkach z 1965/66 r. „Stal” zajęła 12 miejsce i została w klasie okręgowej, ale już nie w III lidze, ponieważ tak nazywała się nowa międzywojewódzka klasa. W kolejnych latach klub z Łańcuta osiągał następujące rezultaty:

• 1966/67- 7 miejsce w klasie okręgowej
• 1967/68- 11 miejsce w klasie okręgowej
• 1968/69- 9 miejsce w klasie okręgowej
• 1969/70- 13 miejsce w klasie okręgowej, spadek
• 1970/71- 9 miejsce w rzeszowskiej klasie „A”
• 1971/72- 5 miejsce w rzeszowskiej klasie „A”

W rozgrywkach kończących się wiosną 1973 roku zespół z Łańcuta mimo zajęcia 2 miejsca w rozgrywkach uzyskał awans do wyższej ligi. Stało się tak, gdyż zwycięski zespół rezerw Resovii nie mógł uzyskać awansu do ligi w której występowała pierwsza drużyna klubu. Nowe sezon w wyższej lidze Stal zaczęła z taką kadrą: J. Stypa, A. Trojan,
W. Plesiński, A. Kuźniar, A. Dobranowicz, B. Dobranowicz, A. Gołąbek, Z. Baran,
W. Kucha, J. Gwizdak, J. Sochacki

 „Stal” Łańcut w 1972 roku. Fot. ze zbioru Adama Trojana

W latach 70 XX w. „Stal” rozgrywała sparingi z drużynami z I ligi. Cracovia i Górnik Zabrze przed spotkaniami ligowymi na Podkarpaciu przyjeżdżały wcześniej na zgrupowania do Łańcuta, gdzie mierzyli się z miejscową drużyną. Piłkarze tych sławnych klubów zatrzymywali się na nocleg w zamku.

• 1973/74- 15 miejsce w klasie okręgowej
• 1974/75- ostatnie miejsce w klasie okręgowej, spadek
• 1975/76- 9 miejsce w rzeszowskiej klasie „A”

Po tym sezonie doszło do reorganizacji Ligii utworzenia czterech klas wojewódzkich (rzeszowska, tarnobrzeska, krośnieńska i przemyska). „Stal” w rozgrywkach rzeszowskiej klasy wojewódzkiej zajęła 2 miejsce. W kolejnym sezonie- 1977/78, zespół z Łańcuta został  zakwalifikowany do właśnie utworzonej rzeszowsko- przemysko- krośnieńskiej klasy międzywojewódzkiej. Wiosnę 1978 r. zespół z Łańcuta zakończył na 10 pozycji. Z powodu braku trenera do następnego sezonu przygotowywał się  z jednym z bardziej doświadczonych piłkarzy- Adam Kuźniar. Ze względu na modernizacje płyty piłkarskiej, aż do wiosny 1981 roku „Stal” grała swoje mecze w roli gospodarza na stadionie w Soninie. W latach 1979-82 trwały ponadto intensywne prace związane z powiększeniem stadionu, budową dwu płyt boisk treningowych i wzniesieniem pawilonu, w którym znalazły się szatnie i pomieszczenia socjalne.

Zespół sponsorowany przez Fabrykę Śrub przez wiele lat wyjeżdżał na obozy. Przed rundą wiosenną były to obozy w górach (Szklarska Poręba, Karpacz, Wisła), natomiast na wakacjach odbywały się one w województwie Podkarpackim (Julin, Humniska, Wybrzeże).

 

Lato 1975. Obóz kondycyjny „Stali” w Julinie. Fot. ze zbiorów Adama Kuźniara

Zima 1977. „Stal” Łańcut na obozie kondycyjnym w Karpaczu.. Fot. ze zbiorów Adama Kuźniara

Rozgrywki w kolejnych latach:

• 1978-79- 11 miejsce w klasie międzywojewódzkiej,
• 1979-80- 10 miejsce w klasie międzywojewódzkiej,
• 1980-81- 13 miejsce w klasie międzywojewódzkiej, spadek

Rok 1982 okazał się szczęśliwy dla klubu. Poprawiła się infrastruktura stadionu,
a zawodnicy wywalczyli awans do klasy międzywojewódzkiej.  Do klubu przyszedł ze „Stali” Sanok Edward Joniec. Trenerem był zawodnik- Adam Kuźniar, a w zespole oprócz niego występowali: Z. Kontek, K. Bojda, J. Cisek, W. Dzierżak, M. Gierczak, F. Linek, Z. Liszka, A. Polasz, J. Ciężar, R. Ingot, A. Papież, P. Hołysz, A. Dobranowicz, M. Ingot.  

Podczas pisania pracy magisterskiej dowiedziałem się, że w okresie finansowania klubu przez Łańcucką Fabrykę Śrub prowadzona była kronika. Być może posiada ją jakiś działacz klubu z tego okresu. Z tego miejsca warto zaapelować do sympatyków i byłych działaczy o dostarczenie materiałów zdjęciowych, bądź wycinków prasowych relacjonujących spotkania Stali lata temu. Historia zobowiązuje i na jej bazie można odtwarzać pozytywne emocje wokół piłki nożnej wśród łańcuckich mieszkańców.

W pierwszej połowie lat 80-tych Stal Łańcut przeciętnie radziła sobie w rozgrywkach klasy międzywojewódzkiej.

• 1982-83- 4 miejsce w klasie międzywojewódzkiej,
• 1983-84- 10 miejsce w klasie międzywojewódzkiej,
• 1984-85- 14 miejsce (ostatnie) w klasie międzywojewódzkiej,

                     brak spadku ze względu na reorganizację ligi

   Druga połowa lat 80-tych to słabszy okres klubu z Łańcuta. Nastąpił spadek z klasy międzywojewódzkiej, a później z klasy okręgowej.

• 1985-86- 14 miejsce w klasie międzywojewódzkiej, spadek
• 1986-87- 10 miejsce w rzeszowskiej klasie okręgowej
• 1987-88- 12 miejsce w rzeszowskiej klasie okręgowej, spadek
• 1988-89- 4 miejsce w rzeszowskiej klasie „A”

Początek nowej dekady to znów

• 1989-90-  1 miejsce w łańcuckiej klasie „A”, awans
• 1990-91- 1 miejsce w rzeszowskiej klasie okręgowej, awans
• 1991-92- 4 miejsce w klasie regionalnej,

 

Do rozgrywek 1992/93 drużynę Stali Łańcut przygotowywał trener Jan Kustra.  Zawodnikom z Łańcuta szło bardzo dobrze, co zakończyło się awansem tego zespołu do III Ligi.

 

Tabela 1 Klasa regionalna, sezon 1992/93

l.p.	Zespoły	l.m.	pkt	bramki
1.	„Stal” Łańcut	30	48	73-22
2.	„Polonia” Przemyśl	30	45	48-21
3.	„Bartex” Ustrzyki Dolne	30	44	54-27
4.	„Unia” Nowa Sarzyna	30	40	64-30
5.	„Dynovia” Dynów	30	37	64-44
6.	„Nafta” Jedlicze	30	35	49-32
7.	„Błękitni” Ropczyce	30	29	36-47
8.	„Kolbuszowianka”	30	27	37-47
9.	„Budowlani” Radymno	30	25	37-49
10.	„Crasnovia” Krasne	30	24	50-52
11.	„Orzeł” Przeworsk	30	23	38-51
12.	„Karpaty” II Krosno	30	23	33-46
13.	„Motor” Przemyśl	30	22	34-56
14.	„Stal” II Rzeszów	30	22	38-56
15.	„Resovia” II Rzeszów	30	21	32-50
16.	„Stal” II Sanok	30	13	10-68

„Stal” Łańcut w 1993 r.

   Przed rozgrywkami III ligowymi- w „Stali” nastąpiła zmiana trenera. Jana Kustrę zastąpił doświadczony szkoleniowiec z Rzeszowa Alojzy Matysiak. Na pierwszy mecz z Kamaxem Kańczuga na trybunach pojawiło się 1500 widzów. W kolejnych spotkaniach również pojawiało się wielu kibiców, szczególnie na spotkaniu z pięciokrotnymi mistrzami Polski- „Cracovią” Kraków. „Stal” po tym sezonie pożegnała się z rozgrywkami, mimo zajęcia 14. miejsca, ze względu na to, że z drugiej do trzeciej ligi spadło zbyt dużo drużyn z naszego regionu.

Tabela 2 III–liga grupa krakowska, Sezon 1993/94

l.p.	Zespoły	l.m.	pkt	bramki
1.	„Unia” Tarnów	34	57	73-15
2.	„Wawel” Kraków	34	47	72-24
3.	„Kamax” Kańczuga	34	47	45-17
4.	„Pogoń” Leżajsk	34	47	57-31
5.	„Cracovia” Kraków	34	46	59-28
6.	„Tarnovia” Tarnów	34	41	43-30
7.	„Sandecja” Nowy Sącz	34	39	43-33
8.	„Polonia” Przemyśl	34	36	45-39
9.	„Garbarnia” Kraków	34	34	38-36
10.	„Dalin” Myślenice	34	34	47-48
11.	„Igloopol” Dębica	34	33	41-48
12.	„Kabel” Kraków	34	29	35-44
13.	„Czuwaj” Przemyśl	34	26	35-45
14.	„Stal” Łańcut	34	23	26-58
15.	„Wisła” II Kraków	34	23	37-73
16.	„Czarni” Jasło	34	19	29-72
17.	„JKS” Jarosław	34	18	30-60
18.	„Zelmer” Rzeszów	34	13	22-76

 

Po spadku z III ligi, zespół z Łańcuta zajął trzecie miejsce w rozgrywkach rzeszowskiej klasy regionalnej sezonu 1994/95. W kolejnych latach zespół z Łańcuta zajmował następujące pozycje:

• 1995/96- 5 miejsce w klasie międzywojewódzkiej,
• 1996/97- 13 miejsce w klasie międzywojewódzkiej,
• 1997/98- 16 miejsce w klasie międzywojewódzkiej, spadek
• 1998/99- 2 miejsce w V lidze rzeszowskiej, bezapelacyjnym zwycięzcą rozgrywek był zespół dwukrotnego mistrza Polski- Stali Mielec, która reaktywowała zespół i wystartowała od tej klasy, po tym jak rok wcześniej wycofała się z II ligi

 

Po reformie administracyjnej obserwujemy już zatrzymanie rozwoju drużyny z Łańcuta. Klub występował już na 5 i niższych poziomach rozgrywkowych.

Historia Łańcuckiego Klubu Sportowego

Lata 1999-2019

• 1999/00- 6. miejsce w V lidze rzeszowskiej,
• 2000/01- 6. miejsce w V lidze rzeszowskiej,
• 2001/02- 13. miejsce w V lidze rzeszowskiej, spadek
• 2002/03- 6. miejsce w łańcuckiej klasie A,
• 2003/04- 4. miejsce w łańcuckiej klasie A, awans po barażach. Było to możliwe w wyniku reorganizacji rozgrywek i zorganizowania jeszcze jednej grupy V ligi (dębickiej)
• 2004/05- 12. miejsce w V lidze rzeszowskiej,
• 2005/06- 3. miejsce w V lidze rzeszowskiej,
• 2006/07- 13. miejsce w V lidze rzeszowskiej, spadek
• 2007/08- 2. miejsce w łańcuckiej klasie A, awans
• 2008/09- 13. miejsce w V lidze rzeszowskiej,
• 2009/10- 10. miejsce w V lidze rzeszowskiej,
• 2010/11- 8. miejsce w V lidze rzeszowskiej,
• 2011/12- 15. miejsce w V lidze rzeszowskiej, spadek. Po tym sezonie działacze klubu wycofali zespół seniorski z rozgrywek klasy A. Klub został z samymi drużynami młodzieżowymi, a „I drużyna” znów zgłoszona została w sezonie 2013/14, ale od najniższego poziomu rozgrywek- B klasy.
• 2013/14- 10. miejsce w Klasie B
• 2014/15- 3. miejsce w Klasie B
• 2015/16- 2. miejsce w Klasie B, Awans
• 2016/17- 5. miejsce w łańcuckiej klasie A,
• 20017/18- 3. miejsce w łańcuckiej klasie A
• 2018/19- 2. miejsce w łańcuckiej klasie A, Awans